یک پژوهشگر و نویسنده تاریخ بقیع ضمن تأکید بر این مسئله که تخریب آثار اسلامی از سوی وهابیت با تخریب قبور بقیع پایان نیافت، به تشریح تخریب گسترده مساجد و اماکن مقدس اسلامی طی سالهای اخیر پرداخت.
به گزارش اربعین به نقل از ایکنا، ۹۸ سال پیش یعنی هشتم شوال ۱۳۴۴ هجری قمری، حرم بقیع با حمله وهابیت تخریب شد؛ اگر چه فقط یک روز در تاریخ به عنوان روز تخریب بقیع(یوم الهدم؛ روز ویرانی) مطرح است، اما دشمنی وهابیت با آثار و نشانههای اسلامی محدود به تخریب بقعههای بقیع در آن سال نیست و وهابیت طی سالیان متمادی در بسیاری از سرزمینهای اسلامی دست به تخریب آثار و بناهای مربوط به صدر اسلام و قبور بسیاری از بزرگان دین زده است؛ تخریبی که همچنان ادامه دارد.
برای بررسی بیشتر اقدامات وهابیت در تخریب آثار اسلامی با حجتالاسلام عمار ابوطالبی، پژوهشگر و نویسنده تاریخ بقیع و معاون تبلیغ و ارتباطات حوزه علمیه قم گفتوگو کردیم. وی در گفتوگو به ایکنا به تشریح روندی پرداخت که وهابیت تلاش کرده آثار تاریخی اسلام را نه تنها در دو شهر مکه و مدینه بلکه در بلاد اسلامی تخریب کند.
وی سخنان خود را با یک تذکر آغاز کرد و گفت: بهتر است به جای استفاده از کلمه قبرستان بقیع از واژه حرم بقیع استفاده کنیم چراکه حرم همان جایی است که بزرگانی از جهان اسلام در آنجا مدفون هستند و بهتر است برای نشان دادن جایگاه ارزشمند محل خاکسپاری ائمه(ع) از واژه حرم بقیع استفاده شود.
وی ادامه داد: در حرم بقیع مهمترین شخصیتهای مدفون چهار امام شیعیان هستند اما علاوه بر این چهار فرزند رسول الله(ص)، شخصیتهای بزرگ دیگری از جهان اسلام که مورد احترام فریقین قرار دارند از جمله خلیفه سوم نیز به خاک سپرده شدهاند. قبور برخی چهرههای شاخص و مطرح اهل سنت نیز در بقیع دارای گنبد و بارگاه بوده که به دست وهابیت تخریب شده است. در واقع وهابیت نه فقط آثار متعلق به شیعیان حتی به مقدسات برادران اهل سنت نیز تعدی و تعرض کرده و میکند.
تخریب آثار اسلامی به بهانه مظهر شرک بودن
وی با اشاره به اینکه بسیاری از آثار اسلامی به بهانه اینکه مظاهر شرک هستند از سوی وهابیت تخریب شده است، گفت: جالب است بدانید آنها آثار اسلامی و قدیمی مکه و مدینه را تخریب کردند اما برخی از قلعههای قدیمی و قلعههایی که مربوط به اوایل اسلام است را تخریب نکردند. برای مثال اطم کعب بن اشرف محلی است در جنوب مدینه منوره؛ کعببن اشرف از بزرگان یهودی مدینه بود که بر علیه مسلمانان و پیامبر اکرم(ص) توطئههای زیادی کرده است. بقایای این قلعه همچنان باقی است و در کنار بقایای این اطم تابلویی نصب شده که اینجا جزو آثار باستانی است و براساس دستور دیوان پادشاهی کسی حق ندارد به آن تعرض کند.
نویسنده مقاله «توسعه و تحول ساخت و ساز در بقیع براساس گزارشهای تاریخی» ادامه داد: همچنین در غرب مدینه منوره بقایای خانه عروه بن زبیر که از چهرههای سرشناس در عصر خود به حساب میآمد و همیشه با خاندان امیرالمؤمنین(ع) دشمنی داشت، همچنان وجود دارد. عروهبن زبیر برای خود قصری ساخته بود و دولت وهابی همچنان از این محل حفاظت میکند اما در زمان تخریب حرمهای بقیع، وهابیت به این محل هیچ صدمهای وارد نکرد.
ملاک دوگانه وهابیت در تخریب و آبادی مساجد
وی در ادامه تشریح رفتار دوگانه وهابیت در مواجهه با آثار اسلامی، این سؤال را مطرح کرد که وهابیت با چه ملاک و معیاری برخی مساجد مدینه را بازسازی میکند در حالی که برخی دیگر را رها میکند تا تخریب شوند و گفت: برخی مساجد مکه و مدینه باز است و رونق دارد و برخی دیگر را خودشان تخریب کردهاند و برخی دیگر را آنقدر بیتوجهی میکنند تا به مرور زمان تخریب و نابود شود.
حجتالاسلام ابوطالبی در خصوص پیشینه ساخت مساجد مکه و مدینه، گفت: عبدالله بن عمر در زمان خود تصمیم گرفت در هر محلی که پیامبر(ص) نماز خوانده، نماز بخواند. عمربن عبدالعزیز نیز در دوران حکومت خود تصمیم گرفت در این اماکن مسجد بسازد.
وی از جمله مساجدی که در جایگاه اقامه نماز پیامبر(ص) ساخته شده به مسجد مشربه ام ابراهیم اشاره کرد و گفت: مشربه ام ابراهیم باغی بود متعلق به پیامبر(ص) که ام ابراهیم یکی از همسران پیامبر(ص) در آنجا اقامت داشتند و پیامبر مکرر به این باغ رفت و آمد داشته و در آنجا نماز خواندهاند.
هیچ اثری از محل اقامه نماز در مشربه ام ابراهیم نیست
وی ادامه داد: در این محل مسجدی ساخته شد و حتی در روایتی امام صادق(ع) به شیعیان توصیه کردهاند که به این مسجد رفته و در آنجا نماز اقامه کنند اما اکنون هیچ اثری از این مسجد وجود ندارد و وهابیت آن را از بین برده است.
حجتالاسلام ابوطالبی که رساله دکتری خود را با موضوع «واکاوی جایگاه فرهنگی و تمدنی بقیع» انجام داده است، مسجد فضیخ یا ردّالشمس را از دیگر مساجدی برشمرد که از سوی وهابیت از بین رفته است و گفت: اینها مساجدی در مدینه بوده و پیامبر(ص) نیز در محل این مساجد نماز اقامه کرده بودند اما وهابیت آنها را از بین بردهاند اما برخی دیگر از مساجد را ساخته و نگه داشتهاند.
وی این سؤال را مطرح کرد که اگر مساجد و اماکن تاریخی مظاهر شرک هستند و باید از بین بروند چرا برخی مساجد را نگه داشته و احیا کردهاند و برخی دیگر را تخریب و ادامه داد: با تأملی در این رخدادها متوجه میشویم که بخش عمدهای از مساجدی که بازسازی نشده و به مرور تخریب و از بین رفته ارتباطی با فضائل اهل بیت(ع) دارند.
بسیاری از آثار اسلامی با عدم رسیدگی تخریب شدهاند
این پژوهشگر دینی افزود: اماکنی که با فضائل اهل بیت(ع) مرتبط است بیشتر مورد غضب وهابیت قرار گرفته است و تخریب اماکن دینی محدود به تخریب حرمهای بقیع نیست بلکه طی دوره زمانی طولانی، بسیاری از آثار اسلامی با عدم رسیدگی تخریب شدهاند.
وی تشریح کرد: وهابیت یکسری از اماکن اسلامی را در حملهها ویران کردند، برخی از اماکن را مورد رسیدگی قرار ندادند تا تخریب شود و برخی از اماکنی که مردم مراقبت کرده و نگهداشته بودند را طی سالهای اخیر تخریب کردند؛ مثل مسجد ردّالشمس که در جنوب مدینه بود اما ۱۵ سال پیش این مسجد را تخریب کردند. شاید آخرین مکانی که وهابیها از بین بردهاند قبرستانی به نام شهدای حرّه در شرق مسجدالنبی بود. پس از واقعه کربلا لشکریان یزید به مدینه حمله کردند و مردم مدینه خندق زمان پیامبر(ص) را احیا و لشکر یزید را به شهر راه ندادند اما لشکر یزید با خیانت برخی قبایل وارد مدینه شد و جنایات زیادی را انجام دادند که حتی برادران اهل سنت نیز از این واقعه و مسببان و عاملان آن به بدی یاد میکنند. کسانی که در مقابله با لشکر یزید شهید شدند در این قبرستان به خاک سپرده شده بودند که این قبرستان سال ۹۲ (شمسی) در تداوم تخریب آثار اسلامی مدینه به پارک تبدیل شد.
این پژوهشگر دینی عملکرد گروه داعش را براساس همان تفکر وهابی و تداوم همان عملکرد در تخریب اماکن دینی دانست و گفت: داعش نیز در سوریه تعداد زیادی از قبور اولیای خدا را تخریب کرد. در شمال آفریقا به خصوص در لیبی نیز مقبرههای زیادی متعلق به اولیای خدا وجود داشت که گروه داعش تا جایی که توانست آنها را تخریب کرد. در مصر نیز سلفیها وقتی قدرتمند شدند به سمت تخریب اماکن دینی رفتند و تعدادی را هم تخریب کردند اما برخی دیگر را نتوانستند؛ یعنی تخریب اماکن مذهبی و دینی جزو اصول اعتقادی وهابیت و اقدامی مستمر است و اکنون هم اگر دستشان برسد باز هم اقدام به این کار خواهند کرد.
وی در بخش پایانی سخنان خود در خصوص تخریب اماکن دارای ارزش تاریخی دینی در مکه نیز گفت: در مکه نیز چنین تخریبهایی رخ داده است از جمله اینکه خانه حضرت خدیجه(س) تخریب شد. وقتی میگوییم خانه ام المؤمنین خدیجه یعنی محل نزول وحی، محل اقامه نماز پیامبر(ص)، محل تولد حضرت فاطمه زهرا(س)، یعنی همان جایی که بخشی از آیات قرآن نازل و اولین جلسات خانگی قرآن آنجا تشکیل شده بود. این خانه طی قرنها وجود داشت اما کم کم تخریب شده بود، البته بقایای آن باقی مانده بود که وقتی میخواستند صحن پشت مسعی را بسازند این محل را با خاک پر کردند. محل دفن حضرت خدیجه(س) نیز در قبرستان ابوطالب همیشه مورد احترام و رجوع مسلمانان بود که قبر ایشان را نیز در این قبرستان تخریب کردند.