نوشته های مشابه
حجت‌الاسلام امیرمهدی مناقبی با اشاره به راهکارهای احیای حرمهای مطهر بقیع بیان کرد: زیرساخت‌های پژوهشی و اجتماعی دو امر لازم در این زمینه محسوب می‌شوند و برای اینکه این اقدامات از حالت تأکید بر احساس و عواطف خارج شود، باید مباحث پژوهشی را نیز دنبال کرد و سپس با در نظر گرفتن برخی الزامات از جنبه عدم تنش‌زایی مسئله را با کمترین هزینه حل و فصل کرد.
به گزارش اربعین به نقل از ایکنا، هشتم شوال مصادف با سالروز تخریب قبور بقیع است. یکی از گروه‌هایی که اقدام به فعالیت‌های پژوهشی در راستای احیای حرمهای مطهر بقیع کرده، گروه مطالعات بقیع انجمن میراث اسلامی است که اخیراً نیز گزارشی تفصیلی در این زمینه منتشر کرده است. به منظور آشنایی بیشتر با فعالیت‌های این گروه، کم‌وکیف این گزارش و همچنین راهکارهای احیای حرمهای مطهر بقیع با حجت‌الاسلام امیرمهدی مناقبی، یکی از مدیران اتاق فکر این گروه به گفت‌وگو پرداختیم.
وی بیان کرد: انجمن میراث اسلامی در سال ۱۳۹۳ با این دغدغه که به احیای حرم مطهر ائمه بقیع بپردازد، آغاز به کار کرده است که از مسائل مهم برای شیعیان و مسلمانان است. اهمیت مسئله برای شیعه روشن است، چراکه چهار امام(ع) در بقیع مدفون هستند، اما برای مسلمین نیز این مسئله دارای اهمیت است؛ از جمله اینکه، این ائمه(ع)، فزندان رسول خدا(ص) هستند و تخریب بقیع، یک نماد از تخریب هویت و تاریخ مسلمین در منطقه ماست. امروزه نیز با مسئله‌ای مانند داعش مواجه هستیم و دیدیم که چطور هویت مسلمین را تخریب کردند و بسیاری از زیارتگاه‌های ما و حتی موزه‌ها و اماکن تاریخی را تخریب کردند.
مناقبی تصریح کرد: تخریب بقیع به عنوان یکی از تخریب‌های آغازین این جریان است و از این حیث برای مسلمین اهمیت دارد و باید بدان بپردازند، چراکه اگر نتوانیم جلوی این تخریب‌ها را بگیریم و راه حلی پیدا نکنیم، ضمانتی نیست که مجدداً این اقدامات تکرار نشود و باید به فکر سازوکارهایی باشیم که تا حد امکان، کمتر نیاز باشد که ما در این راستا شهید بدهیم و خون‌های مطهری ریخته شود، بلکه بدون هزینه بالا باید مسئله را حل و فصل کنیم.
وی در ادامه افزود: باید تلاش کنیم که از لحاظ فرهنگی و اجتماعی کارهایی صورت پذیرد تا هزینه برای تخریب‌گر‌ها نیز بیشتر شود. در حال حاضر در عربستان نیز فضا متفاوت شده و وهابیت تمایل دارد چهره دیگری از خود در دنیا نشان دهد، غیر از سند ۲۰۳۰ عربستان که در آن به صورت شفاف آمده که میراث فرهنگی خود را ثبت و افزایش دهند، پس از وقایع ۱۱ سپتامبر نیز دیدیم که ضربه هویتی بدی به وهابیت و عربستان وارد و موجب شد چهره خشنی از آنها به دنیا مخابره شود. بنابراین آنها نیز می‌خواهند وجهه خود را اصلاح کنند و این فرصتی است که ما نیز دغدغه‌های مسلمین و شیعیان را پیگیری کنیم.
مناقبی بیان کرد: ابتدا اتاق فکری تشکیل دادیم که متشکل از متخصصان ۱۹ رشته علوم انسانی بود و روی مسئله راه‌های احیای حرمهای مطهر بقیع بحث شد. اکنون هم، این گزارش منتشر شده و مخاطب اصلی آن نیز کسانی هستند که تمایل دارند در این عرصه فعالیت کنند. طی سال‌های اخیر کنشگران این عرصه افزایش یافته‌اند و برخی‌ها به جنبه پژوهشی و برخی نیز به جنبه اجتماعی مسئله پرداخته‌اند و این افراد نیز مخاطب ما هستند، هرچند برای همه علاقه‌مندان، این مسئله قابل استناد است و این گزارش نیز حرف آخر نیست، بلکه به عنوان یک پیشنهاد قابل بررسی است و تمایل داریم نقدهایی صورت گیرد و دیگران نیز حرف‌های خود را بزنند.
وی تصریح کرد: در مورد حرم مطهر ائمه بقیع، طی این صدسال، اقداماتی شده است و برخی از چهره‌های سرشناس مانند شهید مدرس یا امام موسی صدر و … کارهایی را انجام داده‌اند، اما به هدف نهایی نرسیدند و تحلیل ما در دوران معاصر این است که اگر بخواهیم اقدامی صورت دهیم که مؤثر باشد، باید محمل اجتماعی آن فراهم باشد و بقیع در بین شیعیان و مسلمین به عنوان یک حرم از حرمهای اهل بیت(ع) شناخته شود و این شرایط موجود، پذیرفته نباشد. البته اگر قرار باشد مذاکراتی انجام شود و افرادی به صورت مستقل و یا در قالب نهادهای سیاسی و … وارد شوند نیز باید پشتوانه اجتماعی داشته باشند.
مناقبی بیان کرد: برای این پشتوانه، دو دسته فعالیت باید صورت گیرد؛ یکی از آنها، فعالیت‌های اجتماعی است که برخی از آنها را که مهم‌تر بوده در این گزارش مطرح کرده‌ایم. نیازمند فعالیت‌هایی هستیم که در بلندمدت اثرگذار باشد و در حافظه شیعیان این حرم را ماندگار کند و بخشی از فعالیت‌ها نیز ناظر به نسل آینده است که در کتب درسی مطرح شده است. نکته دیگر، تولید محصولات فرهنگی، مبتنی بر ارزش‌های دینی است که بتواند تصویر قابل دفاعی از بقیع ایجاد کند.
وی اظهار کرد: بخشی از اقدامات نیز پژوهشی است؛ چون صرفاً به دنبال تأکید بر عواطف و احساسات نیستیم و برای اینکه بتوانیم تصویر درستی از بقیع ارائه دهیم، باید در مورد بنایی که تخریب‌شده اطلاعات دقیقی داشته باشیم که نیازمند پژوهش است و پشتوانه فعالیت‌های اجتماعی است. برای نمونه، یک بخش از مسئله پژوهش، به تصویر و عکس و پیداکردن تصاویر از بقیع برمی‌گردد که یک اقدام پژوهشی است که صورت گرفته است. همچنین در این زمینه، اقدامات دیگری نیز صورت گرفت و از کتابخانه‌های دنیا، عکس‌های دیگری از حرم ائمه بقیع استخراج و منتشر شد. بنابراین، این بخشی از اقدامات پژوهشی است که برای فعالیت‌های اجتماعی مؤثر است و نشان می‌دهد ما نگاه برون‌دینی نیز داشته‌ایم و خواسته‌ایم به همه دنیا نشان دهیم که بقیع پیشینه‌ای داشته و باید جایگاه آن تثبیت شود و این دو سطح از اقداماتی است که باید صورت پذیرد.
مناقبی در بخش دیگری از صحبت‌های خود بیان کرد: خیلی خوب است که کسانی که دغدغه‌مند هستند ورود کنند، اما باید به این فکر کنیم که طوری نشود که بعد از چند سال فعالیت بگوییم ای کاش فعالیت نمی‌کردیم و فعالیت‌های ما نتیجه مخرب داشته باشد. احیای حرمهای مطهر بقیع، نبایدهایی هم دارد که باید به آنها توجه کرد؛ یکی از این نبایدها، بحث تنش‌زایی است. اگر این مسئله تبدیل به مسئله شیعه – سنی و یا ایران – عربستان به عنوان یک مسئله اختلافی شود، ما را از هدف دور میکند. نکته دیگر غیرممکن جلوه دادن احیای حرمهای مطهر ائمه بقیع است. توجه کنیم که این حرم‌ها دوبار تخریب شده‌اند. دفعه اول که تخریب شد، از سوی دولت عثمانی بازسازی شد و این تجربه را داشته‌ایم که این حرم تخریب و بازسازی شده و نباید تصور کرد که این بازسازی قابل تکرار نیست.
