نوشته های مشابه
حجت‌الاسلام‌والمسلمین شجاعی‌راد، به مناسبت سالروز تخریب بقیع، گزارش تاریخی مختصری از این جنایت و اتفاقات پس از آن ارائه کرد و به بیان عوامل بروز آن پرداخت.
به گزارش اربعین به نقل از ایکنا از خوزستان، حجت‌الاسلام‌والمسلمین امرالله شجاعی‌راد، محقق و استاد حوزه و دانشگاه، به مناسبت سالروز تخریب بقیع یادداشتی در اختیار ایکنا خوزستان قرار داد و در آن علاوه بر ارائه گزارش تاریخی مختصر از این جنایت و اتفاقات پس از آن، به بیان عوامل بروز آن پرداخت.
«هشتم شوال ۱۳۴۴ قمری سالگرد تخریب قبور قبرستان بقیع و قبور چهار تن از امام شیعه یعنی امام حسن مجتبی و امام سجاد و امام باقر و امام سجاد علیهم‌السلام است، روزی که به «یوم الهدم» معروف است. قبل از شروع لازم است به آیاتی اشاره کنم که مرحوم علامه سید شرف الدین عاملی در نامه‌های خودشان در اعتراض به تخریب بقیع از این آیات وام گرفته‌اند و نشان‌دهنده عمق این فاجعه بزرگ است:آیه استرجاع :«انا لله و انا الیه راجعون»، آیه آخر سوره بقره :«رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِنْ نَسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَيْنَا إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا أَنْتَ مَوْلَانَا فَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ»، آیه: «القارعه ما القارعه». این بیانیه به «القارعه» معروف شده است.
مقدمه اول
اهمیت حفظ اماکن تاریخی و مذهبی در همه دنیا به خوبی شناخته شده است و همه کشورها بر حفظ آثار تاریخی و مذهبی خود اصرار دارند، نه تنها مخالفتی ندارند بلکه هزینه‌های سنگینی را صرف پاسداری از آن اماکن می‌کنند، چرا که آن را بخشی از هویت و تاریخ برجای مانده خود می‌دانند و حتی بنای سرباز گمنام می‌سازند با اینکه می‌دانند که کسی در آن مقبره دفن نشده و همه هیئت‌های سیاسی در بدو ورود به کشورها برای ادای احترام به سرباز گمنام گل تقدیم می‌کنند.
خداوند متعال در قرآن کریم اشاره به ساختن بنای یادبود و مسجدی بر اصحاب کهف میکند و منعی از این کار نمی‌کند :«قَالَ الَّذِينَ غَلَبُوا عَلَىٰ أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيْهِمْ مَسْجِدًا» (کهف، ۲۱). و به همه مسلمانان امر میکند در جایی که حضرت ابراهیم(ع) پا گذاشته و مقام یادبود ایشان است حضور یابند و پشت آن نماز بخوانند :«اتَّخِذُوا مِنْ مَقامِ إِبْراهیمَ مُصَلًّی» (بقره ۱۲۵).
مقدمه دوم
باید اذعان داشت که مهمترین انگیزه تخریب بقیع کج‌فهمی خوارج مآبانه آنان از قرآن و سنت است که بر خلاف اکثریت مسلمانان اعتقادی به زیارت و بنای بر قبور ندارند، بلکه آن را حرام و شرک می‌دانند، درحالیکه به فرموده مقام معظم رهبری:«رفتن سر قبر یک انسانی و طلب رحمت کردن برای او از خدای متعال، و طلب رحمت کردن برای خود در آن فضای معنوی و روحانی، شرک است؟ شرک این است که انسان بشود ابزار دست سیاست‌های اینتلیجنس انگلیس و سی. آی. ای آمریکا و با این اعمال، دل مسلمانان را غمدار کند، آزرده کند. اینها اطاعت و عبودیت و خاکساری در مقابل طواغیت زنده را شرک نمی‌دانند، احترام به بزرگان را شرک می‌دانند! خود این، یک مصیبتی است. جریان تکفیرىِ خبیث که امروز در دنیای اسلام به برکت برخی از منابع مادی، متأسفانه پول و امکانات هم در اختیار دارند، یکی از مصائب اسلام است.»
مقدمه سوم
دولت سعودی در دو نوبت بر مدینه مسلط شد و در هر نوبت دست به تخریب بقیع زده است؛ یعنی دست به کاری زده که قبل از آن توسط مسلمانان سابقه نداشته است. با اینکه بناهایی که بر قبور بقیع بنا شده بودند طبق شواهد تاریخی سابقه‌ای هشتصد ساله داشتند.
تخریب اول به سال ۱۲۲۰ قمری صورت پذیرفته است. (قابل ذکر است که یکی از بزرگترین نسل‌کشی‌های هولوکاستی واقعی را وهابیان در کربلا با حمله به شهر کربلا در سال ۱۲۲۰ انجام دادند و همه را از دم تیغ گذرانده و سر بریدند و بسیاری از علما را به شهادت رساندند. شهدای این واقعه ۲۰ هزار نفر هم گفته شده است). تخریب دوم به سال ۱۳۴۴ قمری با تسلط دولت ملک عبدالعزیز بر مدینه صورت گرفت. آنها در ماه رمضان این سال وارد مدینه منوره شدند.
آنها با آوردن شیخ عبدالله بلیهد از مکه به مدینه و تشکیل یک شورای مشورتی صوری با علمای مدینه، حکمی اجماعی از علمای خود را برای تخریب قبور بقیع صادر کردند و در هشتم شوال ۱۳۴۴ قمری (یعنی ۹۸ سال قبل) بناهای قبور بقیع را تخریب کرده و وسایل آن را غارت کردند.
آنها قصد تخریب قبه قبر پیامبر اعظم (ص) را نیز داشتند که با اعتراض گسترده مسلمانان مواجه شده و دست کشیدند. متن فتوای علمای مدینه بر تخریب بقیع موجود است و قابل انکار نیست و در هفته نامه ام القری به چاپ رسیده است. همچنین عکس بناهای قبور بقیع قبل از تخریب موجود است که چند سال قبل رسما از آن رونمایی شد.
بازخورد خبر تخریب قبور ائمه(ع) بقیع در جهان تشیع آن روز
۱. اعلام عزای عمومی در ایران و عتبات مقدسه عراق
۲. تشکیل مراسم سوگواری در شهرها و بیان عمق واقعه از زبان خطبا و سخنرانان و گریه و زاری مردم
۳. محکوم کردن این واقعه توسط مراجع تقلید مانند آیات عظام حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی و آقاحسین طباطبایی قمی
۴. تعطیلی یکساله حج؛ از آنجا که اکثر درآمد آل سعود از طریق زائران تأمین می‌شد و هنوز نفت کشف نشده بود(نفت در عربستان هشت سال بعد در ۱۳۵۲ قمری کشف شد). بی‌تردید استمرار این تحریم می‌توانست دولت نوپای سعودی را با مشکلات بسیاری مواجه سازد.
۵. به رسمیت نشناختن دولت نوظهور سعودی توسط ایران برای فشار آوردن به آنان
۶. عمل آتش به اختیار علامه شیخ عبدالرحیم صاحب فصول(نوه صاحب فصول فقیه معروف شیعه): وی شخصیتی بود که به لحاظ مقام علمی و معنوی، احساس مسئولیت بیشتری کرد. این شخصیت دغدغه بسیاری درباره چرایی تخریب قبور ائمه بقیع داشت و این فکر او را آزار می‌داد که اگر این تخریب ادامه پیدا کند و زمین صافکاری شود، هیچ آثاری از قبور مطهر معصومین(ع) نخواهد ماند و این غم سال‌ها همواره بر پیشانی شیعه باقی خواهد ماند. لذا ایشان تصمیم می‌گیرد اقدامی انجام دهد. در آن زمان دولتمردان و بزرگان دین از کشورهای مختلف جهان مثل ایران، پاکستان، ترکیه و … برای آبادی، احیا و ترمیم بقیع تقاضاهایی از پادشاه سعودی می‌کنند، ولی هربار با جواب منفی آنها مواجه می‌شدند. حکام و علمای عربستان کلاً ساخت و ترمیم مقبره را حرام معرفی کرده بودند. به هر حال هیچ‌کس نتوانست اقدام مؤثری برای معلوم شدن قبور ائمه مطهر بقیع انجام دهد.
مسأله دیگری که در آن زمان وجود داشت این بود که از یک طرف عربستان اجازه نمی‌داد که زائرین وارد عربستان شوند و از سوی دیگر نمی‌خواست از درآمد حاصل از سفر زائران به کشور خود چشم بر دارد. ضمن اینکه در آن زمان وضعیت نفت آن قدر وسیع نبود که آنها را بی‌نیاز کند، لذا عربستان نیازمند پول‌های مسافران و زائرانی بود که قصد زیارت مکه و مدینه را داشتند.
در جریان تخریب دوم که در هشتم شوال ۱۳۴۴ که به یوم‌الهدم مشهور است، مسلمانان از سفر حج، امتناع کردند، اما علامه شیخ عبدالرحیم فصولی حائری نوه «صاحب فصول» در همان سال یا سال بعد همراه با تعداد زیادی از شیعیان از جانب سوریه عازم حج شده و با استقبال عبدالعزیز بن عبدالرحمن بن سعود(پادشاه وقت عربستان) روبرو می‌شوند. او از همین فرصت استفاده کرده و به تخریب بقیع اعتراض میکند و مقدمات ترمیم قبور ائمه بقیع(ع) و اجازه زیارت زائران را فراهم می‌کنند.
پادشاه عربستان، درخواست علامه حائری را قبول میکند. عبدالعزیز بعد از آنکه دست علامه را بوسه می‌زند، دستور می‌دهد تا متن آنچه بر آن توافق شده است روی کاغذی بنویسند تا ثبت شود.متن این توافقنامه موجود است
متن توافقنامه ملک عبدالعزیز و علامه صاحب فصول
۷. فعالیت‌ها و پیشنهادات فقیه و عالم زمان شناس علامه سید شرف‌الدین عاملی صاحب کتاب معروف «المراجعات». وی از فعال‌ترین چهره‌های علمی و فرهنگی و سیاسی در زمان تخریب بقیع بوده است. فعالیت‌های ایشان در مقابل تخریب بقیع شامل:
۱. مکاتبات و نامه‌نگاری‌ها
نامه‌نگاری‌های وی با علمای جهان اسلام و علمای شیعه حاضردر عتبات عالیات مانند آیات عظام میرزا حسین نایینی و سید ابوالحسن اصفهانی و مکاتبه با هیئت علمای نجف و هیئت علمای کربلا و همچنین مکاتبه با پادشاه یمن امام یحیی و تشویق وی به درگیری زمینی با دولت سعودی بوده است. مکاتبات وی حماسی و تهییجی و واقعا خواندنی است و نشان از غیرت دینی و عمق نگاه سیاسی و آگاهی از حوادث روز است. او در برخی از این نامه‌ها علما را از سهل انگاری در این امر برحذر می‌دارد و این شعر را می‌نویسد:
وسوف تکون فاتحة الرزایا
اذ لم نصح من هذا الهجوع
این مصیبت مقدمه و آغاز مصیبت‌های بزرگتری خواهد بود اگر دیر برخیزیم از این خواب غفلت.
۲. پیشنهاد طرح تحریم و تعطیل حج: متأسفانه این طرح فقط یک سال عملی شد و به قول بعضی اگر ادامه می‌یافت بسیار تأثیرگذار بود.
۳. طرح وپیشنهاد مبارزه نظامی زمینی یمنی‌ها با دولت سعودی با حمایت دولت ایران و عراق و همه مؤمنان از دولت یمن: این طرح در واقع طرح ایجاد کشورهای شیعی محور مقاومت یعنی یمن و ایران و عراق بود. این طرح توسط علمای نجف به اجماع نمی‌رسد و به وسیله برخی از علمای نجف مانند آیت‌الله میرزا حسین نائینی مورد تردید قرار می‌گیرد. علت این امر هم عدم همکاری دولت‌های ایران و یمن و دیگران عنوان می‌شود که عملاً همین‌طور می‌شود.
عوامل جنایت تخریب قبول ائمه(ع) در بقیع
به هر حال چند عامل باعث جنایت تخریب بقیع و به ثمر نرسیدن اقدامات برعلیه آن شد که شامل:
۱. عدم آگاهی یا غفلت روشنفکران و نخبگان دینی و سیاسی از حرکت‌های ضد شیعی و دینی در منطقه: سعودی‌ها ابتدا در طائف به تخریب قبر عبدالله بن عباس (حبرالامه) می‌پردازند و صدایی بلند نمی‌شود. سپس در مکه قبور قبرستان ابوطالب، قبور حضرت ابوطالب(ع) و خدیجه(س) و اجداد پیامبر(ص) را تخریب می‌کنند و ندایی بلند نمی‌شود و سپس در مدینه به تخریب قبر عبدالله پدر پیامبر(ص) و قبر حمزه(ع)، عموی پیامبر(ص) در احد اقدام می‌کنند و باز حرکتی انجام نمی‌شود و در نهایت دست به تخریب بقیع می‌زنند و قصد تخریب قبه رسول الله(ص) را نیز داشتند که با عکس‌العمل کشورهای مسلمان مواجه می‌شوند. یکی از علمای امضا کننده نامه علما به سید شرف‌الدین می‌نویسد: «کاش دو سال پیش متوجه این خطر شده بودیم.»
۲. زد و بند دولت‌های وقت یمن و ایران با دولت خبیث انگلیس برای همکاری با دولت سعودی: دولت یمن در زد و بند با انگلیسی‌ها و برای کسب تجارت بازرگانی، طرح صلح با سعودی‌ها را مطرح میکند و دولت ایران هم که در حال انتقال از سلطنت قاجاریه به پهلوی است به بهبود روابط می‌اندیشد و سفیر خود حبیب الله عین الملک بهائی( پدر امیرعباس هویدا نخست وزیر معروف محمدرضا شاه پهلوی) را برای بهبود روابط به عربستان می‌فرستد. شهید مدرس به نشانه اعتراض، کمسیون حرمین شریفین به راه می‌اندازد که با بی‌اعتنایی رضا شاه مواجه می‌شود.
۳. سستی نیروهای مدافع حرمین شریفین باعث شد این حرامیانی که داعش ادامه نسل آنان است دست به تخریب اماکن مقدس و جنایات بسیاری بر علیه مسلمانان بزنند. اینجاست که جایگاه والای مدافعان حرم را به خوبی در می‌یابیم و ضرورت اتحاد کشورهای محور مقاومت را احساس می‌کنیم. اگر این مجاهدت‌ها نبود قابل پیش‌بینی نبود که چه بلایی بر سر شیعیان و اهل سنت و حتی غیرمسلمانان می آوردند، چنانچه در عراق و سوریه مرتکب بزرگترین جنایات از تخریب قبور و کشتار شیعیان شدند. درود و سلام ما بر سردار مقاومت و مدافع حرم اهل‌بیت شهید قاسم سلیمانی و دیگر مدافعان حرم.
